مدرسه موفق

«هر قدر مدرسه به دانش‌آموزان خود اهمیت بیشتری بدهد، آن‌ها نیز به دروس مدرسه توجه بیشتری می‌کنند.»

توماس سرجیوانی، معلم اخلاق

 

در مدرسه، دانش‌آموزان باید دروسی را برای تمام عمر بیاموزند که اساس و زیربنای کارایی و موفقیت جامعه‌ی امروز است.

هر فرد دارای نقشی است و تا جایی که می‌تواند باید آن را به خوبی انجام دهد. پس بهتر است مدارس طوری برنامه‌ریزی شوند که موجب پیشرفت همه‌جانبه‌ی کودکان شوند. آن‌ها می‌توانند با هر عمل صحیحی، بچه‌ها را انگیزه‌مند کنند تا بهترین رفتارشان را بروز دهند. مثل: برقراری ارتباط دوستانه، کمک به یکدیگر، داشتن پشتکار و...

تحقیقات نشان می‌دهد که اگر مدارس نیازهای بچه‌ها را برآورده کنند، بچه‌ها نیز به مدارس اهمیت خواهند داد.

در این راستا اهمیت دادن به سه نیاز روان شناختی بچه‌ها، یعنی تعلق خاطر، حس استقلال و آزادی عمل و نیز احساس شایستگی و کفایت، در پیوستگی حضور کودکان در مدرسه اهمیت خاصی پیدا می‌کند.

نگاهی کوتاه به این نیازها:

۱. تعلق خاطر: کودک به داشتن روابط نزدیک و حمایت‌گرانه نیاز دارد. برقراری چنین روابطی برای توسعه‌ی مناسب وجوه اجتماعی و روحی کودک ضروری است. برای داشتن این گونه روابط و تقویت آن‌ها، کلاس باید دروسی را با اهدافی روشن بر پایه‌ی همکاری و دوستی مدون کند. باید از شکل‌گیری گروه‌های ویژه و توانا و نیز دادن پاداش‌های فردی و به‌کارگیری روش‌هایی که برتری فردی را بر دیگران نشان می‌دهد، اجتناب کرد.

۲. استقلال و آزادی عمل: کودک به داشتن نوعی احساس کنترل بر محیط اطرافش و آزاد بودن از محدودیت‌های مستبدانه و غیرضروری نیازمند است. برای ایجاد این حس، بچه‌ها می‌توانند رهبری را به صورت چرخشی و نوبتی تجربه کنند. با این روش بچه‌ها به شکل‌گیری اهداف و قوانینی که در زندگی مدرسه‌ای خود با آن مواجه‌اند، کمک می‌کنند. در مقوله‌ی نظم و ترتیب، به جای ارزیابی شدن از طریق معلم، به ارزیابی از طریق خود، و به جای کنترل به دست شخص بزرگ‌تر، بر "خودکنترلی" تاکید کند.

۳. کفایت و شایستگی: کودک به دنبال کردن فعالیت‌هایی که خودش آن‌ها را مفید و ارزنده تشخیص می‌دهد نیاز دارد. بچه‌ها به طور طبیعی محیط اطراف خود را بازبینی می‌کنند و سعی دارند تا آن را دریابند. آن‌ها این کار را بدون تشویق یا گرفتن جایزه از بزرگ‌تر‌ها انجام می‌دهند. مطالعات وسیع‌تر حاکی از آن است که بچه‌ها دانشمندان کوچکی هستند که مدام در تلاش‌اند تا جهان انسانی و فیزیکی پیرامون خود را توصیف کنند. در این میان، اگر مدرسه در این شناخت و درک محیط به یاری آن‌ها بشتابد، به آن بیشتر اهمیت خواهند داد و توجه بیشتری خواهند کرد.

درست کردن کلکسیون

پنج‌ساله‌ی شما در حال حاضر:

اگر کودک شما هنوز هیچ کلکسیون و مجموعه‌ای درست نکرده، ممکن است شما به‌زودی شاهد دیدن مخروط‌های کاج در جعبه‌های کفش، یا سنگ‌های ریخته‌شده بر کف اتاق خواب باشید. پنج‌ساله‌ها عاشق مرتب‌کردن و دسته‌بندی کردن هستند و این کار نشان‌دهنده‌ی علاقه‌ی آن‌ها به درست کردن کلکسیون است. داشتن این علاقه (که بر مبنای آن هر بزرگسالی وسائل آنتیک یا خرت و پرت‌های مرتبط را جمع می‌کند) هیجان زیادی پدید می‌آورد.

یک نکته‌ی مثبتِ بزرگ برای این سرگرمی:

مشاهده خواهید کرد که کودکان از چیزی که به آن اهمیت می‌دهند و برایشان ارزشمند است، به خوبی نگهداری می‌کنند. بنابراین کودکی که نسبت به اتاق به‌هم‌ریخته بی‌تفاوت است، ممکن است ساعت‌ها برای نظم‌بخشیدن به سنگ‌های درون جعبه‌اش و مرتب نگه داشتن آنها وقت بگذارد. ممکن است سنگ‌های سفید را یک جا و بنفش‌ها را در جایی دیگر بگذارد، یا برنامه‌ی سازمانی‌اش پیچیده‌تر و مبهم‌تر باشد. از او بخواهید آن را برای شما توضیح بدهد.

اگر او به جمع‌آوری چیزی علاقمند است، ممکن است بخواهد چیزهای بیشتری در مورد آن یاد بگیرد. از درست کردن کلکسیون به عنوان یک سکوی پرتاب برای گفتگو در مورد موضوع‌های گسترده‌تر استفاده کنید یا دنبال کتاب‌هایی باشید که جواب‌های مناسب به کودک ارائه می‌دهند: سنگ‌های بنفش از کجا آمده‌اند؟ چرا آنها بنفش هستند؟ نام انواع مختلف سنگ‌ها چیست؟

حتی در این سن، بچه‌ها می‌توانند اطلاعاتی را حفظ کنند و به خاطر بسپارند. به نظر می‌رسد کودکان برای ارائه دادن این اطلاعات به دوستان و خانواده‌شان بسیار مشتاق هستند و در ضمن با این کار مهارت‌های زبانی و اجتماعی آن‌ها افزایش می‌یابد.

زندگی شما در حال حاضر:

والدین اغلب در مورد آمادگی برای مدرسه و این‌که چگونه کودک‌شان این دوره را خواهد گذراند بر نوع مدارس تمرکز می‌کنند و دنبال مدارس بهتر هستند. جالب این‌که، مربیان می‌گویند عامل دیگری وجود دارد که ممکن است مهم‌تر باشد و آن آمادگی اجتماعی کودک است. از نشانه‌های آن این است که، کودک به راحتی از والدینش جدا می‌شود، در صحبت‌کردن با بزرگسالان دیگر راحت است و می‌خواهد با بچه‌های دیگر تعامل و ارتباط برقرار کند و می‌تواند این کار را خیلی خوب انجام دهد، حتی اگر نیازمندِ این باشد که برای چند دقیقه منتظر بماند و نظاره‌گر باشد.