یکی از وظایف ما به‌عنوان والدین در قبال کودک یا نوجوانمان راهنمایی و نظارت بر رفتار آن‌هاست. تا بتوانند بهترین روش زندگی را پیش بگیرند. قسمتی از این روند شامل وضع قوانین در خانه می‌شود. که کار را برای شما و فرزندتان راحت‌تر نیز خواهد کرد.
قرارداد تلفن همراه برای یک نوجوان
امنیت در رسانه‌های اجتماعی
در دنیای امروز که پیشرفت تکنولوژی و تاثیر آن بر زندگی همه ما امری اجتناب‌ناپذیر گشته و کودکان ما از لحظه تولد شاید اولین چیزی که می‌بینند تلفن هوشمندی است که تصویری از باز شدن چشمانشان ثبت می‌کند، بهترین کاری که والدین برای حمایت از فرزندان می‌توانند انجام دهند، آگاهی، کنترل و نظارت بر رفتار آنان در دنیای تکنولوژی و فضای مجازی است.
بهتر است این سوالات را درباره فعالیت‌های فرزندتان از خود بپرسید:
o کودک یا نوجوان من در فضای آنلاین و یا تلفن هوشمند خود دقیقاً چه کارهایی انجام می‌دهد؟
o آیا او در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی مجازی مانند فیس‌بوک یا تلگرام گفتگو می‌کنند؟
o آیا صفحات نامناسب با سنش را می‌بیند؟
o آیا تبلیغات نامناسب مانند تبلیغ سیگار، اسلحه، مواد مخدر و یا دیگر فعالیت‌های غیرقانونی صفحات او را احاطه کرده؟
o او به طور کلی چقدر از زمان روزانه خود را در فضای مجازی روی تلفن همراه یا دیگر سایت‌ها مشغول گفتکو یا فعالیت است؟
بله، تکنولوژی در اکثر موارد همه‌چیز را بهتر و کارآمدتر می‌کند، ولی همین انقلاب فناوری اطلاعات، ریسک‌ها و خطرات بسیاری را برای کودکان و نوجوانان و حتی خود ما در فعالیت‌های روزانه می‌تواند به ارمغان آورد.
راهنمای امنیت در رسانه‌های اجتماعی که حتما باید به کودک یا نوجوان خود آموزش دهید:
• با احتیاط کلیک کنید!
مراقب لینک‌ها یا فایل‌های قابل دانلودی که به ایمیلتان ارسال می‌شود باشید، مانند پرسشنامه‌ها و فروشگاه‌ها. این لینک‌ها می‌توانند کامپیوتر شما را مسموم کنند و یا به کودکتان محتوای ناخواسته یا نامناسب نشان دهند.
• تنظیمات شخصی‌تان را چک کنید.
در اکثر موارد تنظیمات شخصی شما در حالت پیش‌فرض پست‌های شما را در معرض نمایش عمومی قرار می‌دهد که این می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
اگر شما هرگز تنظیمات شخصی خود را چک یا به‌روز نکنید، افرادی که اصلاً نمی‌شناسید می‌توانند پست‌های شما را ببینند. حتی اگر گمان می‌کنید که بسیار مراقب مطالبی که پست می‌کنید هستید. نوجوان شما می‌تواند اطلاعات بسیار حساس را بدون اینکه متوجه باشد پست کند. این می‌تواند به‌سادگی یک تصویر پس‌زمینه از عکس شما باشد که حاوی اطلاعات شناسایی است. ولی شکارچیان آنلاین به‌راحتی می‌توانند طعمه را پیدا کنند.
تنظیمات friends of friends می‌تواند پروفایل شما را بسیار آسیب‌پذیر کند، به این دلیل که شما دوستان آنلاین دوستانتان را نمی‌شناسید.
• درباره درخواست‌های دوستی محتاط و هشیار باشید.
مطمئناً آشنا شدن با یک فرد جدید در فضای مجازی خیلی هیجان‌انگیز است. اما به نظر شما این مشکوک نیست که یک فرد کاملاً غریبه به شما درخواست دوستی ارسال کند؟
ایمن فعالیت کنید و فقط درخواست دوستی از افرادی که در دنیای واقعی می‌شناسید را قبول کنید.
پس اگر درخواست دوستی برای شما ارسال شد و شما گمان می‌کردید که شخص را می‌شناسید، ابتدا پروفایل او را چک کنید تا مطمئن شوید مورد مشکوکی وجود نداشته باشد.
• قبل از پست کردن فکر کنید!
اطلاعات شخصی را در پست‌ها و و پروفایلتان محدود کنید. هیچ‌وقت شماره تماس و آدرستان را وارد نکنید. اطلاعات خصوصی را خصوصی نگه‌دارید. اگر می‌خواهید ازاین‌دست اطلاعات را با یک دوست در میان بگذارید مستقیماً از تلفن یا پیام استفاده کنید.
بسیار مهم است که قبل از پست کردن چیزی بیشتر فکر کنید. باوجوداینکه شما می‌توانید چیزی که ارسال کردید مانند پست، نظر، عکس و غیره را پاک‌کنید اما هرگز نمی‌توانید چیزی که در اینترنت منتشرشده را برای همیشه پاک‌کنید! به همین علت بهتر است به‌جای انتشار مشکلاتتان در فیس‌بوک یا اینستاگرام، با آنها روبرو شوید!
• Location service را در فیس‌بوک، اینستاگرام و... غیرفعال کنید. مطمئناً این می‌تواند هیجان‌انگیز باشد اما ریسک آن خیلی بیشتر از چیزیست که بدست می‌آورید.
• از ارسال عکس یا اطلاعات سفری که می‌خواهید بروید و یا هنگامی‌که در سفر هستید خودداری کنید تا وقتی‌که به خانه برگردید. از پیامدهای استفاده از تلفن همراه در مدرسه آگاه باشید و در مورد رفتارهای مسئولانه در دستورالعمل مدرسه با فرزندتان صحبت کنید.
• اگر با فرد جدیدی در فضای مجازی آشنا شدید، هرگز قبول نکنید که با آنها خارج از فضای مجازی ملاقات کنید. اگر کسی که در فضای مجازی با او ملاقات کرده‌اید برای شما عکس‌های محرک ارسال و یا درخواست کرد، به یک فرد بالغ اطلاع دهید. شما باید یک دوست آنلاین (کسی که در دنیای واقعی او را نمی‌شناسید) را یک شکارچی بالقوه در نظر بگیرید، زیرا بااینکه شما احساس می‌کنید آنها را می‌شناسید، درواقع شما هیچ‌چیز درباره اینکه آنها واقعا چه کسانی هستند نمی‌دانید.
کودک در دنیای مجازی (قسمت دوم)
اگر فرزند شما در فضای مجازی فعالیت دارد لازم است موارد زیر را در نظر داشته و به او آموزش دهید:
۱. در خصوص مدت زمان و چگونگی استفاده از رایانه و اینترنت، برای کودک قانون تعیین کنید. مثلا بگویید فقط نیم‌ساعت اجازه داری از اینترنت استفاده کنی یا فقط اجازه داری وارد این سایت‌ها بشوی (ذکر سایت‌هایی که مورد تایید است).
۲. کودکان را آگاه کنید که مخاطبان آنلاین آنها در فضای مجازی لزوما همان افرادی نیستند که بیان می‌کنند.
۳. ارتباط نزدیک با فرزندتان برقرار کنید و آنها را تشویق کنید تا از تجربه هر کاری که در اینترنت انجام می‌دهند با شما صحبت کند.
۴. هرگز به کودک اجازه ندهید که بدون آگاهی شما با کسی که در اینترنت آشنا شده ملاقات داشته باشد. به او آموزش بدهید که اگر با چنین درخواستی و یا هر گونه زورگویی‌های سایبری مواجه شد آن را به سرعت و از طریق گفت‌و‌گوی حضوری و یا تلفنی به شما اطلاع دهد.
۵. دسترسی کودکان به اطلاعات کارت‌های اعتباری یا فروشگاه‌های آنلاین را مسدود کنید.
۶. محرمانه نگه داشتن اطلاعات و جزئیات شخصی در فضای مجازی و عدم دسترسی عمومی به آنها را قبل و بعد از استفاده از اینترنت به کودک خود آموزش دهید.
۷. اکیدا توصیه کنید که کودک حق ندارد اطلاعاتی از قبیل آدرس منزل، تلفن، آدرس ایمیل خصوصی، شماره حساب یا کارت بانکی و مشخصات پرسنلی اعضای خانواده را برای سایت یا فردی بدون اجازه و آگاهی کامل شما ارسال کند.
۸. به کودکان آموزش بدهید که اگر فایل ناشناسی توسط فرد یا سایت ناشناسی برایش ارسال شد، قبل از باز کردن فایل، موضوع را به شما اطلاع دهد. در مورد مفاهیمی مثل بدافزار، ویروس یا محتوای نامناسب به کودک اطلاعات لازم را بدهید.
۹. از تنظیمات کنترل والدین در مرورگرها، موتورهای جستجو و بسته‌های امنیت اینترنتی برای حضور ایمن کودکان در فضای مجازی استفاده کنیدو هرزنامه‌ها و پاپ‌آپ‌های ناشناس و متفرقه را مسدود کنید.
۱۰. با زبان رایج در اتاق‌های گفت‌وگو آشنا شده و برای آگاهی هرچه بیشتر با عملکرد آنها یک حساب کاربری در وب سایت یا نرم افزارهای خدمات‌دهنده آنها ایجاد کنید.
۱۱. اطمینان حاصل کنید که فرزندان به حساب‌های کاربری شما دسترسی ندارند تا از پیامدهای منفی مانند حذف‌کردن و یا جابجا شدن غیر منتظره و ناخودآگاه اطلاعات‌تان توسط کودکان جلوگیری کنید.
تلاش کنید همیشه در مسیر تربیت و رشد فرزندان آگاهانه رفتار کنید تا آنها از خطرات احتمالی پیش رویشان تا حد امکان دور نگه داشته شوند.
کودک در دنیای مجازی (قسمت اول)
آشنایی بیشتر کودکان با رسانه‌های دیجیتال و هوشمند نسبت به والدین خود نه تنها حُسن به شمار نمی‌رود بلکه می‌تواند آسیبی جدی برای آن کودک باشد، این امر کنترل و تربیت کودکان را سخت‌تر خواهد کرد و والدین برای رسیدگی به فرزندشان مسیری دشوار را باید طی کنند، پس لطفا خود را به نحوه استفاده از رسانه‌های مختلف موبایلی و رایانه‌ای مجهز کنید و آشنایی کامل پیدا کنید.
در نظر داشته باشید، در فضای مجازی، امکان برقراری تماس‌های نامناسب کودکان با افرادی که ممکن است قصد سوء استفاده، بهره برداری و یا تجاوز به حریم خصوصی آنها را داشته باشند، وجود دارد.
لازم است همانطور که بر رفتار فیزیکی فرزند خود در فضای حقیقی، رفت‌و‌آمدها، نوع بازی، دوستان و ... نظارت دارید در این فضا نیز نظارت دقیق‌تری داشته باشید، بر آنچه به عنوان محتوا و بازی کودکانه در اختیار فرزند شما قرار می‌گیرد دقیق باشید. برای این کار بهترین و هوشمندانه‌ترین رفتار شما همراهی کودکان در خرید و انتخاب بازی‌های رایانه‌ای و موبایلی و ... است که موجب می‌شود سواد رسانه‌ای آنها نیز افزایش یابد. توصیه می‌شود رایانه‌ای که کودک با آن کار می‌کند در فضای عمومی خانه مثل اتاق نشیمن قرار داده شود تا والدین و سرپرستان دیگر کودک بتوانند روی کارها و ارتباطات کودک نظارت داشته باشند، و همچنین یک ایمیل خانوادگی بسازید تا اگر نیاز به ثبت‌نام برای ورود به یک بازی یا سایت بود، کودک از این ایمیل استفاده کند. در این صورت شما هم کنترل بیشتری در خصوص سایت‌هایی که فرزندتان وارد می‌شود خواهید داشت.
همه ما می دانیم کودکان در سنینی همچون دستگاه ضبط عمل می‌کنند و دائما در حال تقلید از دیگران به خصوص پدر و مادر خود هستند، در نتیجه اگر والدین از محتوایی نامناسب استفاده کردند در واقع به فرزندان خود نیز اجازه استفاده از محتوای نامناسب دیگری را داده‌اند پس برای حفاظت از کودکانتان ابتدا از خودتان شروع کنید...
در مقاله‌های بعدی به‌طور دقیق‌تر و گسترده‌تر به این موضوع خواهیم پرداخت...
کودک در دنیای مجازی (ردپای دیجیتال)
آموزش به کودکان درباره ردپای دیجیتال، همانند آموزش‌های دیگر از قبیل مسئولیت‌پذیری و یا بیان حقیقت در هر شرایطی، یک ارزش محسوب می‌شود. این روند جریان یک مکالمه است که از کودکی تا بزرگسالی دستخوش تغییر می‌شود. آنچه را که امروز به فرزند خود آموزش می‌دهید، ممکن است با آن چه که خود شما در کودکی فرا گرفته‌اید، متفاوت باشد. با این وجود، هرچه از سنین پایین‌تر این روند را آغاز کنید، نتیجه بهتری نیز کسب خواهید کرد.
نباید با ارائه قوانین و یا انتقادهایی سختگیرانه و تند درباره میزان ارزشی که فرزندتان برای ردپای دیجیتال خود قائل است، وی را زیر فشار قرار دهید. همانند بسیاری چیزهای دیگر، کودکان آن چیزهایی را نمی‌دانند که نمی‌دانند و این وظیفه ما است که آموزش آنها را بر عهده بگیریم و بر دانسته‌های آنها بیفزاییم.
بر همین اساس، فعالیت خود را می‌توانید با گفت‌وگو آغاز کرده و متعهد شوید که این مسیر را ادامه خواهید داد. همچنین، زمانی که با محتوای ارسال شده توسط فرزندتان در فضای مجازی مخالف هستید می‌توانید این پرسش‌ها را با وی مطرح کنید:
آیا آنچه که در فضای مجازی ارسال کرده‌اید، آن چیزی است که قصد دارید همه درباره شما بدانند؟
فکر می‌کنید این عکس یا ویدئو چه چیزی را درباره شما بیان می‌کند؟
آیا این مساله را در نظر گرفته‌اید که والدین دوستانتان، معلمان یا مربیان اگر محتوای ارسال شده توسط شما را مشاهده کنند، چه برداشتی درباره شما یا دوستتان خواهند داشت؟
فکر می‌کنید چه احساسی به افرادی که محتوای ارسال شده توسط شما را مشاهده می‌کنند، دست خواهد داد؟
بسیاری از اوقات به دلیل گستردگی فضای مجازی از توجه به تاثیراتی که می‌تواند هر یک از ارسال‌های ما بر افراد گوناگون داشته باشد باز می‌مانیم. ارسال‌های ما می‌تواند متنی، یا به صورت عکس و فیلم باشد. هر کدام از این ارسال‌ها تاثیرات عمیقی بر اطرافیان و فالوور‌های ما دارد. تا چه مقدار ارسال‌های ما مربوط به تفریح و سفر است؟ تا چه مقدار ارسال‌های ما مربوط به غذا و خریدهایمان است؟ تا چه مقدار ارسال‌های ما دغدغه‌های سیاسی و اقتصادی را انعکاس می‌دهد؟ تا چه میزان ارسال‌های ما تقویت‌کننده شکاف‌های اجتماعی‌ای است که به وسیله جوک‌های قومیتی و نژادی ایجاد می‌شوند؟
همچنین سزاوار است که از بازپخش اعتیادآور و بی‌فکرانه مندرجات اینترنتی و همچنین اظهار نظرهای نامتعادل، افراطی و یا غلط، مخصوصا راجع به افراد خاص اجتناب کنند.