یکی از وظایف ما بهعنوان والدین در قبال کودک یا نوجوانمان راهنمایی و نظارت بر رفتار آنهاست. تا بتوانند بهترین روش زندگی را پیش بگیرند. قسمتی از این روند شامل وضع قوانین در خانه میشود. که کار را برای شما و فرزندتان راحتتر نیز خواهد کرد.
قرارداد تلفن همراه برای یک نوجوان
امنیت در رسانههای اجتماعی
در دنیای امروز که پیشرفت تکنولوژی و تاثیر آن بر زندگی همه ما امری اجتنابناپذیر گشته و کودکان ما از لحظه تولد شاید اولین چیزی که میبینند تلفن هوشمندی است که تصویری از باز شدن چشمانشان ثبت میکند، بهترین کاری که والدین برای حمایت از فرزندان میتوانند انجام دهند، آگاهی، کنترل و نظارت بر رفتار آنان در دنیای تکنولوژی و فضای مجازی است.
بهتر است این سوالات را درباره فعالیتهای فرزندتان از خود بپرسید:
o کودک یا نوجوان من در فضای آنلاین و یا تلفن هوشمند خود دقیقاً چه کارهایی انجام میدهد؟
o آیا او در سایتها و شبکههای اجتماعی مجازی مانند فیسبوک یا تلگرام گفتگو میکنند؟
o آیا صفحات نامناسب با سنش را میبیند؟
o آیا تبلیغات نامناسب مانند تبلیغ سیگار، اسلحه، مواد مخدر و یا دیگر فعالیتهای غیرقانونی صفحات او را احاطه کرده؟
o او به طور کلی چقدر از زمان روزانه خود را در فضای مجازی روی تلفن همراه یا دیگر سایتها مشغول گفتکو یا فعالیت است؟
بله، تکنولوژی در اکثر موارد همهچیز را بهتر و کارآمدتر میکند، ولی همین انقلاب فناوری اطلاعات، ریسکها و خطرات بسیاری را برای کودکان و نوجوانان و حتی خود ما در فعالیتهای روزانه میتواند به ارمغان آورد.
راهنمای امنیت در رسانههای اجتماعی که حتما باید به کودک یا نوجوان خود آموزش دهید:
• با احتیاط کلیک کنید!
مراقب لینکها یا فایلهای قابل دانلودی که به ایمیلتان ارسال میشود باشید، مانند پرسشنامهها و فروشگاهها. این لینکها میتوانند کامپیوتر شما را مسموم کنند و یا به کودکتان محتوای ناخواسته یا نامناسب نشان دهند.
• تنظیمات شخصیتان را چک کنید.
در اکثر موارد تنظیمات شخصی شما در حالت پیشفرض پستهای شما را در معرض نمایش عمومی قرار میدهد که این میتواند بسیار خطرناک باشد.
اگر شما هرگز تنظیمات شخصی خود را چک یا بهروز نکنید، افرادی که اصلاً نمیشناسید میتوانند پستهای شما را ببینند. حتی اگر گمان میکنید که بسیار مراقب مطالبی که پست میکنید هستید. نوجوان شما میتواند اطلاعات بسیار حساس را بدون اینکه متوجه باشد پست کند. این میتواند بهسادگی یک تصویر پسزمینه از عکس شما باشد که حاوی اطلاعات شناسایی است. ولی شکارچیان آنلاین بهراحتی میتوانند طعمه را پیدا کنند.
تنظیمات friends of friends میتواند پروفایل شما را بسیار آسیبپذیر کند، به این دلیل که شما دوستان آنلاین دوستانتان را نمیشناسید.
• درباره درخواستهای دوستی محتاط و هشیار باشید.
مطمئناً آشنا شدن با یک فرد جدید در فضای مجازی خیلی هیجانانگیز است. اما به نظر شما این مشکوک نیست که یک فرد کاملاً غریبه به شما درخواست دوستی ارسال کند؟
ایمن فعالیت کنید و فقط درخواست دوستی از افرادی که در دنیای واقعی میشناسید را قبول کنید.
پس اگر درخواست دوستی برای شما ارسال شد و شما گمان میکردید که شخص را میشناسید، ابتدا پروفایل او را چک کنید تا مطمئن شوید مورد مشکوکی وجود نداشته باشد.
• قبل از پست کردن فکر کنید!
اطلاعات شخصی را در پستها و و پروفایلتان محدود کنید. هیچوقت شماره تماس و آدرستان را وارد نکنید. اطلاعات خصوصی را خصوصی نگهدارید. اگر میخواهید ازایندست اطلاعات را با یک دوست در میان بگذارید مستقیماً از تلفن یا پیام استفاده کنید.
بسیار مهم است که قبل از پست کردن چیزی بیشتر فکر کنید. باوجوداینکه شما میتوانید چیزی که ارسال کردید مانند پست، نظر، عکس و غیره را پاککنید اما هرگز نمیتوانید چیزی که در اینترنت منتشرشده را برای همیشه پاککنید! به همین علت بهتر است بهجای انتشار مشکلاتتان در فیسبوک یا اینستاگرام، با آنها روبرو شوید!
• Location service را در فیسبوک، اینستاگرام و... غیرفعال کنید. مطمئناً این میتواند هیجانانگیز باشد اما ریسک آن خیلی بیشتر از چیزیست که بدست میآورید.
• از ارسال عکس یا اطلاعات سفری که میخواهید بروید و یا هنگامیکه در سفر هستید خودداری کنید تا وقتیکه به خانه برگردید. از پیامدهای استفاده از تلفن همراه در مدرسه آگاه باشید و در مورد رفتارهای مسئولانه در دستورالعمل مدرسه با فرزندتان صحبت کنید.
• اگر با فرد جدیدی در فضای مجازی آشنا شدید، هرگز قبول نکنید که با آنها خارج از فضای مجازی ملاقات کنید. اگر کسی که در فضای مجازی با او ملاقات کردهاید برای شما عکسهای محرک ارسال و یا درخواست کرد، به یک فرد بالغ اطلاع دهید. شما باید یک دوست آنلاین (کسی که در دنیای واقعی او را نمیشناسید) را یک شکارچی بالقوه در نظر بگیرید، زیرا بااینکه شما احساس میکنید آنها را میشناسید، درواقع شما هیچچیز درباره اینکه آنها واقعا چه کسانی هستند نمیدانید.
چگونه به کودکان در تصمیمگیری کمک کنیم؟
زمانی که کودکان با مسئله یا کاری معنادار درگیر میشوند، نصیحتکردن و یا از مخمصه رهانیدن آنها جداً و واقعاً برایشان تحقیرآمیز است و شاید به منزلهی آسیب رساندن به اصالت روح آنان.
بسیار قدرتمند و موثرتر این است که بهطور متمرکز و احترامآمیز به صحبتهای آنان گوش دهیم و اینگونه وارد فضای احساسات و نگرانیهای کودکان شویم و فقط هنگامی که ظرف وجودشان خالی شد، با مطرح کردن تعدادی سؤالات روشنیبخش آنها را به سمت نتیجهگیریهای شخصی هدایت کنیم. بهاینترتیب به آنها کمک میکنیم که درک درستی دربارهی آنچه به نظرشان صحیح میآید، برسند.
والدین هرقدر "نصایح درخشانتری" ارائه دهند، کودکان خاموشتر و راکدتر میشوند، خصوصاً در سنین بلوغ که بسیار آسیبپذیرند.
مثال:
دختر ۱۴ ساله نزد پدرش رفت و گفت: "بابا، من نمیدونم چهکار کنم. وقتی در کنار دوستانم هستم خیلی کمرو و خجالتی هستم. چه کار باید بکنم؟" به جای تصدیق و تأیید این که چقدر این حالت دردناک است، پدر برای لحظهای فکر کرد و گفت: "خوب این قدر کمرو نباش!" نوجوان، در حالیکه احساس شرمندگی و نومیدی میکرد، برگشت و بدون اینکه معنی کارش را بفهمد، تصمیم گرفت دیگر هرگز مشکلاتش را با پدر مطرح نکند.
اما برای رسیدن به هدف بهتر است این گونه عمل کنیم:
- گوش سپردن عمیق و اندیشمندانه همراه با رعایت احترام
- تصدیق احساسات و تجربیات آنان
- با ظرافت و آرامی و با طرح پرسشهایی باز و انگیزنده، آنان را در رسیدن به درکی واضح و شفاف از خودشان هدایت کنیم.
بسیار ضروری است که سؤالاتی را طرح کنیم که جواب آنها برای ما مشخص نباشد. اگر مشتاق این باشیم که کودک پاسخی از پیش تعیین شده ارائه دهد، نمیتوانیم با موفقیت این کار را انجام دهیم. اجرای این روش نیازمند اعتماد و ترک عادات گذشته است. هنگامی که با به کارگیری این روش مشاهده کردیم که کودکمان خود به ارائهی راه حلهای خلاق نائل شده، بسیار شادمان میشویم و دوست داریم که باز هم آن را امتحان کنیم.
بدین ترتیب کودک حمایت میشود تا معلم خود باشد.
زمان لازم برای اجرای این نقش وقتی است که برای کودک مشکلی بغرنج پیش میآید در مورد اینکه در موقعیتی معین چه اقدامی صحیح و درست است. یعنی وقتیکه کودک خودش نیاز به یک تصمیمگیری اخلاقی را درک میکند.
البته این امری طبیعی است که در مقابل مسائل و مشکلات بخواهیم از کودکان خود حمایت کنیم، اما آنچه آنان نیاز دارند فرصتی است که قابلیتهای روحی و مهارتهای خود را توسعه دهند تا بتوانند بر مشکلاتی که جریان زندگی ناگزیر به وجود خواهد آورد فائق آیند.
قرار نیست هر مشکلی خیلی سریع حل و فصل شود. ممکن است کودک احتیاج داشته باشد که بعد از صحبت با ما مدتی فکر کند. شاید مایل باشیم زمانی را جداگانه یا با هم به دعا و تفکر بپردازیم، و یا دربارهی آن مطالعه کنیم. یک راه بسیار عالی برای پی بردن به ضمیر کودک این است که بعد از تأمل و تفکر از او بپرسیم به چه نتیجهای رسیده است.
شروع به این کار از اوان زندگی کودکان، امتیاز فوقالعادهای است برای آنان در مسیر تحقق رشد روحی و اعتمادبهنفس.